Europees Renaissance-project bevestigt: “Energie-gemeenschappen hebben toekomst”

Door de gascrisis zijn energie-gemeenschappen actueler dan ooit. Het Europees gefinancierde Renaissance-project verkende drie jaar lang de mogelijkheden op vier testsites waaronder de VUB-ziekenhuiscampus van Jette. “Als bedrijf kun je met een energie-gemeenschap je marktaandeel vergroten.”

Bij een hernieuwbare-energie-gemeenschap verenigen burgers en/of bedrijven zich om samen een lokaal energienetwerk te vormen. Binnen dat netwerk wekken ze hernieuwbare energie op die ze vervolgens delen. Overschotten worden op het net geïnjecteerd. Rebecca Hueting, communicatieverantwoordelijke van het Renaissance-project: “Energie delen draait niet alleen om geld. Natuurlijk zijn er potentieel lagere energiefacturen. Maar als bedrijf kun je dankzij een energie-gemeenschap ook je marktaandeel vergroten: je gaat duurzamer te werk, klanten pikken dat op en het weerspiegelt zich in je duurzaamheidsrapport.”

Community creëren

Aan de hand van vier Europese pilootsites – in België, Nederland, Griekenland en Spanje – biedt het project inzicht in lokale energiesystemen, zelfproductie en verbruik van hernieuwbare energie. De uiteenlopende sites hadden één gemeenschappelijke ambitie: een community creëren die in de eigen energiebehoeften kan voorzien en de overtollige energie injecteert in het net en dat met een minimum aan CO2-uitstoot. Op elke testsite werden energiegegevens verzameld en geanalyseerd. Die dienden als basis voor de ontwikkeling van de Renergise-optimalisatietool en het beheerplatform.

Projectcoördinator Thierry Coosemans: “Stel, je hebt als bedrijf een groot magazijn. Het dak kun je volleggen met zonnepanelen. De elektriciteit die je zo opwekt, kun je injecteren in het net, maar voordeliger is om ze aan je buren – op het bedrijvenpark of in een woonwijk – te verkopen. De naburige fabriek kan ze gebruiken voor haar productie, een ander bedrijf kan er kantoren mee verwarmen. Zulke eenvoudige constellaties kunnen goede businesscases opleveren. Er is een grote synergie mogelijk tussen professionele en residentiële gebieden doordat ze op totaal verschillende momenten produceren en consumeren. Dat kan leiden tot positive energy districts.”

Wereldwijd repliceerbaar

Het doel van het project: een wereldwijd schaalbare en repliceerbare aanpak bieden om nieuwe bedrijfsmodellen en technologieën te implementeren in lokale energie-gemeenschappen. Het project lanceert daarvoor een toolbox, waaronder de webgebaseerde Renergise-tool. Renergise laat toe om binnen een lokale context verschillende mogelijke lay-outs van een energiesysteem te ontwerpen en te vergelijken. De tool geeft daarnaast een gedetailleerd overzicht van het kostenplaatje.

Het Renaissance-onderzoeksproject werd gefinancierd met Europees geld in het kader van Horizon 2020. De EU wil lokale gemeenschappen immers ondersteunen in de richting van duurzame en gedecentraliseerde energieproductie. ”Er zijn twee manieren om naar een energiesysteem te kijken: gecentraliseerd, zoals we het kennen van de voorbije honderd jaar, of meer gedistribueerd, de manier waarnaar we vandaag evolueren. De toekomst gaat een mix van beide zijn”, aldus Coosemans.

Ziekenhuis zonder dieselgeneratoren

Pilootlocatie voor België was de ziekenhuiscampus van Jette (UZ Brussel), met het ziekenhuis en de studentencampus van de Vrije Universiteit Brussel. Coosemans: “Het ziekenhuis is een van de meest geavanceerde ter wereld. Bij een black-out kan het vijf dagen zelfstandig elektriciteit genereren op volle kracht. De noodprocedure is momenteel gebaseerd op dieselgeneratoren. We wilden nagaan hoe energie tijdens een black-out gemanaged kan worden zonder dieselgeneratoren te gebruiken en zonder ziekenhuisvleugels te moeten afsluiten. De technische kennis die we opdeden, is toepasbaar op energie-gemeenschappen.”

Door de configuratie als een micronet kan de ziekenhuissite grote hoeveelheden energie produceren en opslaan voor maximaal vijf dagen. Door batterijen te implementeren in het microgrid worden zowel interne balancering als opslag van hernieuwbare energie mogelijk.

Bewustmaking voor lager verbruik

“Het objectief van Renaissance had behalve een technische ook een sociale component. Hoe kun je mensen bewust maken van hun energiegebruik?”, aldus Hueting. In vijftig Brusselse studentenkamers werden – met toestemming van de studenten – slimme meters geïnstalleerd. Zo konden studenten hun eigen verbruik vergelijken met het gemiddelde verbruik van hun medestudenten en doelgericht handelen om zuiniger met energie om te gaan. Met  resultaat: de studenten verbruikten tot twintig procent minder energie.

Tot vijftig procent van de Europeanen zou volgens Europees onderzoek in aanmerking komen om eigen energie te produceren en deel uit te maken van een energie-gemeenschap. Hueting: “Of we dat percentage effectief gaan halen, valt af te wachten. Dat neemt niet weg dat het zowel voor bedrijven als gezinnen voordeliger is om als groep georganiseerde ‘prosumers’ deel uit te maken van een energie-gemeenschap dan om op zichzelf te staan in de energiemarkt. Zeker wanneer de regelgevende drempels verder verlagen en toegang gemakkelijker wordt, is er voor energie-gemeenschappen een rol weggelegd in de toekomst.”

Slotevenement

Op woensdag 19 oktober vindt het slotevenement plaats in BluePoint in Brussel. Het evenement presenteert de oplossingen die het project ontwikkelde voor elke pilootsite en hoe de aanpak wereldwijd gerepliceerd kan worden. Op het programma staan onder andere keynotes van experts, presentaties over de pilootsites en paneldiscussies.

Nieuwsbrief

In je mailbox: aankondigingen van opleidingen, events, nieuws en inzichten over duurzaamheid.

"*" indicates required fields

This field is for validation purposes and should be left unchanged.