FLAXIT-project toont nieuwe toepassingen voor vlaszaad zonder afval

Onderzoekers van VITO, ILVO, de Universiteit Antwerpen en KdG hebben met het FLAXIT-project nieuwe methoden ontwikkeld om vlaszaad volledig te benutten. De resultaten tonen aan dat deze grondstof potentieel heeft voor toepassingen in voeding, chemie en landbouw.

Zero-waste aanpak opent nieuwe markten

Het FLAXIT-project onderzocht gedurende twee jaar hoe vlaszaad op een duurzame manier verwerkt kan worden tot hoogwaardige producten. De centrale doelstelling was een bioraffinageproces te ontwikkelen waarbij geen enkel deel van het vlaszaad verloren gaat. Daarbij keken de onderzoekers zowel naar de olie, eiwitten als reststromen.

Op agronomisch vlak brachten veldproeven met 51 vlassoorten verschillen in oliegehalte, vezelopbrengst en oogstlogistiek in kaart. Die data zijn waardevol voor landbouwers die de teelt willen optimaliseren of inzetten op nieuwe afzetmarkten.

In het laboratorium ontwikkelden de onderzoekers groene, enzymatische processen om olie uit het zaad te halen zonder oplosmiddelen. Die olie werd vervolgens omgezet naar lange-keten dicarbonzuren, chemische bouwstenen met toepassingen in onder andere biogebaseerde materialen.

Daarnaast produceerden ze eiwitconcentraten uit de perskoek die overblijft na oliewinning. Deze plantaardige eiwitten presteerden goed in extrusietesten, wat wijst op hun potentieel in vleesvervangers. Uit tests bleek dat ze veilig zijn voor consumptie en functioneel inzetbaar als ingrediënt in vegetarische en veganistische voeding.

Nieuwe impulsen voor bio-economie

FLAXIT levert niet alleen kennis op, maar legt ook de basis voor verdere samenwerking. Het project leidde tot nieuwe industriële partnerschappen en onderzoeksinitiatieven op Europees niveau. Zo draagt het bij aan een circulaire economie en ondersteunt het de ambities van de Europese Green Deal.

Door het volledige potentieel van vlaszaad te benutten, versterkt FLAXIT de positie van deze grondstof in de bio-economie. De resultaten maken vlas interessanter voor zowel landbouwers als bedrijven actief in voeding, materialen en duurzame chemie.