Uit een onderzoek van BIPT naar duurzaamheid in de Belgische telecomsector blijkt dat de grote operatoren hun ecologische voetafdruk de laatste jaren hebben kunnen verminderen.
Over de ecologische impact van de Belgische telecomsector waren tot op heden nog maar weinig concrete data beschikbaar. De federale telecomregulator BIPT (Belgisch Instituut voor postdiensten en telecommunicatie) gaf Deloitte daarom de opdracht om de voetafdruk van Proximus, Telenet en Orange in kaart te brengen.
Het onderzoek is opgebouwd rond vier ecologische parameters: energieverbruik, CO2-uitstoot, waterverbruik en (niet-gerecycleerd) elektronisch afval. Naast cijfers over het verbruik van 2018 tot 2021 besteedt de studie ook aandacht aan het engagement van de operatoren binnen deze domeinen. Om te beoordelen hoe de Belgische telecomsector presteert in Europa, zijn de cijfers vergeleken met die van vier Europese operatoren, meer bepaald KPN, Telefonica, Deutsche Telekom en BT.
Energieverbruik zakt
Allereerst daalde het totale energieverbruik van alle operatoren tezamen tussen 2018 en 2021 met elf procent, van 855 Gwh naar 763 Gwh. De grootste energieverslinder is Proximus, al wist het bedrijf zijn energieverbruik wel terug te dringen van 518 Gwh naar 436 Gwh. Telenet liet een daling van 218 Gwh naar 204 Gwh optekenen; het energieverbruik van Orange steeg licht van 119 Gwh naar 123 Gwh.
De sleutel om het energieverbruik in de komende jaren te blijven verminderen ligt bij het gebruik van hernieuwbare energie. Nu bekomen de grote drie operatoren ongeveer 80 procent van hun energie uit hernieuwbare bronnen, maar ze produceren nog maar twee procent van hun eigen energie. Hiermee hangen de Belgische operatoren rond het Europese gemiddelde, op vlak van energie-efficiëntie doen ze zelfs nipt beter.
Op weg naar net zero
Ook op gebied van CO2-uitstoot geeft het onderzoek de operatoren goede punten. In 2018 is de totale uitstoot van de sector gezakt met 38 procent. Proximus, ook hier de grootste uitstoter, wist zijn uitstoot van 38 kiloton naar 27 kiloton terug te brengen. Telenet en Orange wisten eveneens hun uitstoot terug te brengen.
Anno 2022 is de Belgische telecomsector al (zo goed als) CO2-neutraal als je de aangekochte emissierechten in rekening brengt, wat betekent dat een bedrijf zijn uitstoot volledig compenseert. Op termijn is de doelstelling om ook de uitstoot te verminderen en ‘net zero’ te worden.
Proximus en Telenet beloven dit tegen 2030 te bereiken, Orange tegen uiterlijk 2040. Daarbij zal het gebruik en productie van hernieuwbare energie cruciaal zijn.
Waterverbruik gehalveerd
Een derde parameter is het waterverbruik. Het totale verbruik is in drie jaar tijd bijna gehalveerd tot 92 miljoen liter water. De belangrijkste statistiek is hier echter het waterverbruik per medewerker. Dit ligt bij Proximus opnieuw opvallend veel hoger dan bij de rest: 21.000 liter per werknemer tegenover 3.000 liter per werknemer bij Telenet.
Hergebruiken en recycleren
Ten slotte kijkt het onderzoek nog naar de totale hoeveelheid geproduceerd afval door de sector – 10,4 ton – en dan met name het aandeel niet-gerecycleerd afval. De drie operatoren tonen initiatief om hun afvalberg te verkleinen door modems, settopboxen en binnengebrachte smartphones zoveel mogelijk te hergebruiken of recycleren.
Door de inspanning is het aandeel van niet-gerecycleerd afval gedaald van meer dan twintig procent naar zestien procent. Toch scoren de Belgische operatoren hier niet goed in de Europese klas. BT, Deutsche Telekom en KPN hebben hun niet-gerecycleerd afval kunnen terugbrengen naar minder dan drie procent. Proximus is de enige Belgische telecomoperator die de belofte uitspreekt om tegen 2030 geen niet-gerecycleerd afval meer te produceren.
Telecom als drijfveer
De grote Belgische telecomoperatoren hebben de voorbije jaren inspanningen geleverd om hun ecologische impact te verkleinen. Een bemoedigend resultaat voor de hele maatschappij volgens BIPT. Het aandeel van telecom in het totale energieverbruik van ons land mag dan wel beperkt zijn – slechts 0,2 procent – telecominfrastructuur is een katalysator voor duurzame digitalisering in andere sectoren.
Er is nog ruimte voor verbetering. BIPT roept daarom op tot samenwerking tussen regulatoren, operatoren en consumenten. Regulatoren moeten de operatoren ondersteunen in duurzame initiatieven, terwijl operatoren consumenten moeten informeren over het duurzame gebruik van telecommateriaal.
Ook consistente rapportering zal nodig zijn, net als meer inzicht in de impact van individuele componenten in het telecomnetwerk. De studie biedt nog onvoldoende inzicht in het verbruik van datacenters, die een groot aandeel in energie- en waterconsumptie hebben, en het verbruik van vaste en mobiele internetnetwerken. BIPT zal de markt dan ook blijven monitoren om te bepalen welke acties nog kunnen genomen worden.
