Recyclagebedrijf Fost Plus maakt geen werk van de vermindering en de verduurzaming van verpakkingen. Die stelling blijkt uit onderzoek van milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux (RNB). Hoewel preventie en hergebruik van verpakkingen volgens de wet prioriteit moeten hebben, neemt de hoeveelheid verpakkingen juist toe, klinkt het. RNB dringt bij de politiek aan om de fixatie op recycling los te laten en in te zetten op brede verduurzaming van verpakkingen.
De milieu-impact van de verpakkingssector is groot en vermindering van verpakkingen moet daarom centraal staan voor RNB. “De inzet is groot: als in Europa 50 procent van alle pakketten, voedselverpakkingen, drankverpakkingen en verpakkingen voor huishoudelijke producten herbruikbaar zouden zijn, dan bespaart dat ieder jaar 3,7 MT CO2e en 28 miljoen ton aan materiaal. Per Belg gaat er jaarlijks zo’n 170 kilogram aan verpakking doorheen.” In België is Fost Plus voor alle bedrijven die huishoudelijke verpakkingen op de markt brengen, verantwoordelijk voor de verduurzaming van verpakkingen. De Interregionale Verpakkingscommissie (IVC) ziet namens Vlaanderen, Wallonië en Brussel toe op Fost Plus.
Hergebruik centraal stellen
De erkenning van Fost Plus loopt 2023 af Op dit moment lopen onderhandelingen voor een nieuwe erkenning en daarom roept RNB op om daarbij preventie en hergebruik centraal te stellen. “Het regionale verpakkingsbeleid past bij een klassiek lineaire economie”, vindt Rob Buurman van RNB. “Wegwerpverpakkingen worden niet aangepakt, in plaats daarvan wordt enkel ingezet op inzameling en recyclage.” Het rapport zet de vijf belangrijkste bevindingen op een rijtje rond hergebruik en preventie:
- De hoeveelheid verpakkingen en dus afval per inwoner stijgt
- Volgens de wet mag het aandeel herbruikbare verpakkingen tov eenmalige verpakkingen niet dalen maar dat is de voorbije twintig jaar wel gebeurd
- Bedrijven zijn verplicht om preventieplannen in te dienen maar die worden niet publiek gemaakt. Dat zorgt voor onduidelijkheid
- Het meldpunt om oververpakking te melden bestaat, maar is moeilijk te vinden. Er lijkt ook geen controle of opvolging te zijn over wat er wordt gemeld
- Er lijkt amper toezicht op de activiteiten van Fost Plus en de overheid grijpt niet in wanneer niet aan de wettelijke vereisten wordt voldaan
“Het ontbreekt aan transparantie in het beleid en handhaving van de wettelijke doelstellingen. De doelstellingen en plichten zijn al niet ambitieus, maar toch worden ze niet nageleefd of ze hebben geen enkel meetbaar effect.”
lees ook
Tetra Pak start nieuw onderzoek naar duurzame voedselverpakkingen
In het rapport geeft Recycling Netwerk Benelux een reeks aanbevelingen voor verbeteringen van het beleid. De organisatie roept op tot meer transparantie, scherpe doelstellingen voor preventie en hergebruik. Ook moet minimaal 5 procent van het budget van Fost Plus gericht zijn op herbruikbare verpakkingssystemen, naar het voorbeeld van Frankrijk. De studie is onderdeel van een breder onderzoek met als doel de discussie over producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen naar een hoger niveau te tillen, en beter beleid te stimuleren voor preventie en hergebruik. De komende maanden zullen meerdere publicaties volgen.
