Bedrijfsmatig plastic en papier/karton verpakkingsafval worden al langer apart ingezameld, maar waar gaat het nu specifiek naartoe? Wordt alles optimaal gerecycleerd en hoe ver wordt het materiaal verscheept? Valipac werkt al jaren aan een transparant overzicht en op dat vlak maakt het van België een pionier binnen Europa.
Sorteren doen we allemaal, maar waar gaat al dat materiaal naartoe? De kwaliteiten van karton zijn vrij homogeen en de recyclagecapaciteit binnen Europa is groot. Karton wordt dus hoofdzakelijk binnen de EU gerecycleerd. Voor plastic is het een heel ander verhaal, 60 procent wordt vandaag buiten Europa gerecycleerd. Valipac is sinds 2019 gestart met het traceren van de eindbestemming van bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval en heeft vandaag een duidelijk zicht op 99 procent van de recyclage-eindbestemmingen. Een knappe realisatie als je weet dat Valipac in 2018 amper 30 procent van de eindbestemming kende.
Transparant traject
Vandaag vindt bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval op twee manieren zijn weg naar recyclage: rechtstreeks met een recycleur of via een trader, die het afval opkoopt en dankzij zijn kennis van de mondiale recyclagemarkt, doorverkoopt aan recycleurs. “70 procent van het plastic afval wordt vandaag via traders verhandeld”, zegt Francis Huysman, Managing Director bij Valipac. Controleert Valipac alles zelf? “Dat zou niet realistisch zijn” vertelt Jens Poelaert, Manager Operations. “Internationaal werken we samen met SGS die volgens een gedefinieerd auditprotocol werken. Zij voorzien ons van lokale mensen voor audits die ook de lokale wetgeving kennen en de taal machtig zijn.”
Tijdens zo’n audit wordt er nagekeken of het geleverde materiaal ook daadwerkelijk wordt gerecycleerd, en dat dit gebeurt onder de ‘broadly equivalent conditions’. Is er voldoende luchtzuivering aanwezig? Wat gebeurt er met het afvalwater? Worden de nodige veiligheidsmaatregelen gevolgd? We gaan met andere woorden na of de regels rond milieu, veiligheid en kinderarbeid worden gerespecteerd. In totaal werden er al 35 audits uitgevoerd verdeeld over Turkije en Azië. Recycleurs worden om de twee jaar gecontroleerd. In het geval van onregelmatigheden, kan die controle sneller gebeuren.
Ik verwacht dat er binnen vijf jaar een shift zal gebeuren naar een duurzamere aanpak.
Francis Huysman – Managing Director Valipac
De cijfers worden dan uit de recyclagecijfers geschrapt en Valipac informeert de trader. Poelaert: “Vandaag is 70 procent van het tonnage dat naar export gaat, geauditeerd en compliant. We blijven audits uitvoeren om tegen 2024 de kaap van 90 procent te ronden.”
Lokale capaciteit vergroten
Bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval wordt vandaag gerecycleerd in Europa (40 procent), Turkije (20 procent) en Azië (40 procent). Kan dat niet dichterbij? Volgens Huysman zou het niet onlogisch zijn dat we uiteindelijk enkel nog maar binnen Europa mogen recycleren. “Ik verwacht dat er binnen vijf jaar een shift zal gebeuren naar een duurzamere aanpak. Het voorstel van herziening van de ‘Waste Shipment Regulation’ voorziet trouwens om de export buiten Europa stapsgewijs af te bouwen.”
Alles lokaal verwerken zou fantastisch zijn, maar dat is vandaag niet realistisch. De lokale recyclagesector kreeg het afgelopen jaar heel wat uitdagingen voorgeschoteld waaronder fluctuerende energieprijzen, maar ook de exportkosten klommen steil omhoog. Heel wat bedrijven hebben tijdelijk hun productie moeten verlagen.
“Er wordt gewerkt aan extra lokale capaciteit om plastic te verwerken”, zegt Poelaert. “Valipac heeft vorig jaar een bonus ingevoerd voor inzamelaars en traders die ervoor kiezen om het bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval binnen de EU te laten verwerken. Dat neemt niet weg dat er ook in België wordt geïnvesteerd om op termijn lokaler te verwerken.”
lees ook
EU pakt wegwerpverpakking aan
Wat met papier/karton?
We hebben voornamelijk over bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval gesproken, maar de grootste verpakkingsstroom binnen het bedrijfsmatig verpakkingsafval blijft nog steeds papier/karton. Zo’n 70 procent van het ingezamelde karton verpakkingsafval gaat via de inzamelaars rechtstreeks naar recycleurs. De overige 30 procent wordt via trading vermarkt. Vandaag wordt 90 tot 95 procent ervan gerecycleerd in Europa, waar het een grote bestaande recyclagecapaciteit heeft. Dat neemt niet weg dat soms export nog nodig is buiten de EU.
Er wordt gewerkt aan extra lokale capaciteit om plastic te verwerken.
Jens Poelart – Manager Operations Valipac
Hoe komt het dat het kartonafval eerder rechtstreeks van de inzamelaars naar recycleurs wordt vermarkt? “Kartonrecyclage is veel meer volwassen en tegelijk ook minder complex”, vertelt Poelaert. “Elke recyclagefabriek kan elke kwaliteit verwerken. Plastic kent veel meer kwaliteiten, wat de recyclage ervan complexer maakt en betekent dat fabrieken moeten specialiseren.” Ook recycleurs van bedrijfsmatig verpakkingskarton buiten Europa worden door SGS gecontroleerd.
Toekomstplannen
Om de cirkel rond te maken, koppelt Valipac de resultaten en het verslag van elke audit terug naar de aangesloten traders zodat zij in de toekomst bewuste keuzes kunnen maken. Op termijn kan daarrond een online platform groeien met inzichten inzake conformiteit en traceerbaarheid. “Met deze informatie kunnen we de nodige garanties geven aan bedrijven”, zegt Huysman. “Vandaar dat die traceerbaarheid vandaag belangrijk is en in de toekomst nog belangrijker zal worden.”
Goed om weten!
Waarom wordt plasticafval geëxporteerd?
Hoe komt het dat 60 procent van het bedrijfsmatige plastic verpakkingsafval via traders buiten Europa wordt geëxporteerd? In 2018 riep China het project Green Fence in het leven. Sindsdien wilde het land geen afval meer importen en verwerken. Heel veel omringende landen sprongen in het gat dat China achterliet waaronder Vietnam, Maleisië en Indonesië, maar ook Turkije zag een opportuniteit.
Lokale verwerking extra stimuleren
Wie als bedrijf kiest om binnen de Europese Unie plastic te recycleren, kan rekenen op een bonus van 20 euro per ton. Laat je dat verwerken binnen een straal van 300 kilometer rond Brussel, dan krijg je 10 euro extra. Werk je samen met een recyclagebedrijf dat gecertificeerd is door EuCertPlast, of gelijkaardig, dan kan je op 5 euro extra rekenen. Hiermee wil Valipac niet alleen inzamelaars maar ook traders motiveren om meer lokaal te verwerken en zo de recyclagecapaciteit binnen Europa te verhogen.
