De eerste Duurzaamheidsbarometer wijst uit dat het grootste deel van de Vlaamse kmo’s in de voorbije twaalf maanden effectief een of andere vorm van duurzaam gedrag hebben gesteld. Uit dezelfde barometer blijkt dat bedrijfsleiders zich bewust zijn van de grote uitdagingen in onze maatschappij.
De Duurzaamheidsbarometer is een initiatief van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie van de Vlaamse regering. Het Expertisecentrum O&O Monitoring van UGent stelde het document op waarmee het departement voor het eerst duurzaam ondernemerschap bij Vlaamse kmo’s in kaart wil brengen. Duurzaam ondernemen is volgens het document ‘een manier van bedrijfsvoeren waarin naast economische doelen ook ecologische en maatschappelijke doelen de aandacht krijgen.’ Het gaat onder meer over acties die aanzetten tot transitie naar een duurzamere samenleving.
Nulmeting
De eerste Duurzaamheidsbarometer is als het ware een nulmeting die drijfveren en barrières van duurzaam ondernemen in kaart brengt. De studie is gebaseerd op duurzaamheidsmetingen uit wetenschappelijke literatuur en bouwt verder op een steekproef bij 1.500 Vlaamse kmo’s. Het is de bedoeling om dezelfde studie in de toekomst te herhalen om zo de evolutie van duurzaam gedrag bij de Vlaamse bedrijven verder te kunnen opvolgen. In de barometer staan enkele opvallende bevindingen. Zo is de milieuproblematiek één van de grootste uitdagingen voor de samenleving.
lees ook
Groene scan meet duurzame doelstellingen van kmo’s
Een meerderheid van de respondenten is overtuigd van de meerwaarde van duurzaam ondernemen voor het bedrijf. Bij slechts een derde van de middelgrote ondernemingen is er voldoende kennis aanwezig over duurzaam ondernemen. Voor kleinere bedrijven loopt dit percentage terug tot een kwart. De inspiratie voor duurzaamheid halen de bedrijven voornamelijk uit projecten van Vlaio. De studie wijst ook uit dat kmo’s doorgaans het meest belang hechten aan economische doelen, met uitzondering van de zorgsector. Voor tweederde zijn duurzame activiteiten een strategische keuze en de bedrijven zien weldegelijk resultaten op ecologisch en maatschappelijk vlak.
Perceptie
Het onderzoek toont aan dat Vlaamse kmo-managers een positieve algemene perceptie hebben van de effecten van duurzaam ondernemen. Het verbetert volgens hen het imago van het bedrijf. Tegelijk leidt het tot een hogere waardering van de onderneming door haar klanten. Tot slot helpt duurzaam ondernemen om waardevolle relaties op te bouwen met de gemeenschap. Slechts een minderheid van de respondenten vindt dat duurzaam ondernemen de focus afleidt van de kerntaken van een bedrijf.
Samen met de positieve verwachtingen zijn er volgens de respondenten ook belangrijke barrières om te kiezen voor duurzame beleidskeuzes. Zo stelt zes op tien dat duurzaam ondernemen in de sector gelijk staat aan hogere kosten en hogere complexiteit bij beslissingen. Voor de onderzoekers verdienen beide aspecten de nodige aandacht om bedrijven aan te sporen te kiezen voor de weg van duurzaam ondernemen.
Kennis, expertise en informatie
Om tot nieuwe en meer duurzame activiteiten te komen in Vlaamse kmo’s is volgens de onderzoekers van UGent de nodige kennis en expertise nodig. Zo moet er kennis zijn over problemen die klanten ondervinden en waarvoor duurzame oplossingen (producten of diensten) kunnen worden aangeboden. De bedrijven vragen ook kennis over de hoe duurzame innovaties toe te passen en over nieuwe nieuwe duurzame businessmodellen. Tot slot moet de kennis groeien over de werking waarin die innovaties exploiteerbaar zijn. Bij amper drie op tien bedrijven was die kennis het voorbije jaar aanwezig.
Op vlak van informatie wijst de Duurzaamheidsbarometer op de rol van overheden, sectorfederaties en -verenigingen om aan te zetten tot duurzaam gedrag. De studie wijst uit dat kleine en micro-ondernemingen in vergelijking met grotere bedrijven minder worden bereikt. De meningen over de informatie die kmo’s het voorbije jaar ontvingen, blijken verdeeld. Zo is de informatie bruikbaar maar vaak ook onduidelijk en tegenstrijdig. Daarmee toont de studie het belang aan van initiatieven die kmo’s niet alleen steunen maar ook advies en ondersteuning geven.
De volledige Duurzaamheidsbarometer is hier downloadbaar.
