De oplossingen zijn nu al voorhanden om plasticvervuilng tegen 2040 met 80 procent te verminderen, zeggen de Verenigde Naties. Eind deze maand start in Parijs de tweede ronde van onderhandelingen over een wereldwijd verdrag om plasticvervuiling te stoppen.
De impact van plastic op het milieu is inmiddels duidelijk – tijd om eens op te sommen wat eraan te doen valt. Dat is de opzet van een nieuw rapport van het VN-Milieuagentschap (Unep). En er valt heel wat aan te doen: plasticvervuiling is in minder dan 20 jaar voor 80 procent terug te dringen.
Drie trends
Daarvoor moet overbodig plasticgebruik in de eerste plaats vermeden worden, en kan ingezet worden op drie marktverschuivingen, denkt Unep. Zo’n eerste trend is hergebruik: herbruikbare flessen, statiegeldregelingen en terugnameprogramma’s kunnen al goed 30 procent van de plasticvervuiling verminderen. De tweede marktverschuiving, recycling, kan nog eens 20 procent vervuiling verhinderen. Overheden kunnen een duwtje in de rug geven door subsidies voor fossiele brandstoffen af te schaffen, recycleerbaarheid te verplichten of een wettelijk minimum op te leggen.
Tot slot moet ingezet worden op “heroriënteren en diversifiëren”: plastic vervangen door andere materialen, bijvoorbeeld plastic wikkels of zakken van papier of composteerbare materialen. Daarmee kan nog eens 17 procent afval vermeden worden. Maar zelfs als dat allemaal lukt, zal in 2040 nog steeds 100 miljoen ton plastic voor eenmalig gebruik geproduceerd en weggeworpen worden. Er moeten dus dringend strengere regels komen voor wat er met al dat afval moet gebeuren.
lees ook
3 op 4 Belgen is ervan overtuigd dat microplastics schadelijk voor hen zijn
Enorme besparing
De overgang naar een circulaire economie kan 1270 miljard dollar aan besparingen opleveren, stelt het rapport. En er wordt nog eens 3250 miljard dollar bespaard door secundaire effecten zoals de positieve impact op de volksgezondheid, het klimaat, de luchtkwaliteit en het mariene ecosysteem. Bovendien leveren de ingrepen heel wat banen op: een voorzichtige schatting spreekt van 700.000 banen tegen 2040, voornamelijk in lage-inkomenslanden.
Natuurlijk kost de transitie ook een smak geld, maar netto is dat aanzienlijk minder dan de kosten: 65 miljard dollar per jaar aan investeringen, tegenover 113 miljard per jaar aan opbrengsten. Internationale verdragen kunnen het proces aanzienlijk versnellen, stellen de VN, onder meer via een mondiaal fiscaal kader.
