De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek. Onderzoekers van de Universiteit van Florida analyseerden 113.806 metingen in niet-aangeplante bossende door de US Forest Service, van 1999 tot 2020. Ze wilden beoordelen hoe bossen in het hele land reageren op het veranderende klimaat.
Vooral in het westen van de Verenigde Staten heeft de klimaatverandering geleid tot een opvallende afname van boomgroei en de aangroei van biomassa. In het oosten van het land, waar de klimaateffecten milder zijn, was er een lichte toename van bosgroei. Bossen zijn cruciaal voor de regulering van het klimaat op aarde omdat ze een belangrijk deel van de CO2-uitstoot uit de lucht halen en opslaan. Maar het vermogen om dat te doen hangt af van de delicate balans tussen de positieve en negatieve effecten van klimaatverandering, leggen de onderzoekers uit.
Kantelpunt
“We zien veranderingen in de werking van bossen naarmate hun ecosystemen reageren op veranderende factoren wereldwijd, zoals CO2-bemesting en klimaatverandering”, zegt hoofdauteur Aaron Hogan. “Het is de toekomstige balans van deze factoren die de werking van bossen in de komende jaren tot decennia zal bepalen.” Sommige factoren, zoals droogte en ziektes die bomen en bospopulaties treffen, hakken in op de productiviteit van bossen als koolstofput. CO2-bemesting, dat is het het positieve effect van verhoogde CO2-concentratie op fotosynthese en plantengroei, kan die productiviteit net verhogen.
De resultaten van de studie trekken de voorspelling dat bossen hun CO2-opslagcapaciteit zullen behouden of zelfs vergroten dus in twijfel. Volgens de onderzoekers tonen hun bevindingen aan dat het vermogen van bossen om CO2 op te slaan kan afnemen, wat zou leiden tot hogere CO2-concentraties in de atmosfeer en een versnelling van de klimaatverandering. “Onze studie geeft aan dat projecties van klimaateffecten en zeespiegelstijging mogelijk te optimistisch zijn, omdat ecosystemen in werkelijkheid waarschijnlijk minder CO2 zullen opslaan in de toekomst”, zegt bioloog Jeremy Lichstein, die ook meewerkte aan het onderzoek.
Bosbranden en verminderde boomgroei
Dat kan bossen voorbij een zogeheten kantelpunt duwen, waarbij ze van een koolstofput veranderen in een bron van CO2. “Er is geen garantie dat de koolstofopslag van ecosystemen permanent is: dat vermogen kan worden teruggeschroefd door de klimaatverandering”, aldus Lichstein. “Die kentering vindt al plaats in het westen van de VS, en er zijn signalen dat dit ook kan gebeuren in andere door droogte getroffen gebieden, zoals de Amazone.”
lees ook
CO2-compensaties voor ontbossing niet geworteld in realiteit
De afname in productiviteit van westerse bossen is deels te wijten aan de toename van bosbranden. Die doden veel bomen, en hun koolstof komt opnieuw in de atmosfeer terecht. Maar er is ook sprake van een verminderde boomgroei door ongunstige klimatologische omstandigheden. De onderzoekers wijzen op de noodzaak om de CO2-uitstoot wereldwijd te beteugelen, om zo het vermogen van bossen als koolstofputten te beschermen en het tempo van de klimaatverandering te vertragen. “We hebben gezonde bossen nodig in combinatie met een vermindering van de CO2-uitstoot om het wereldwijde evenwicht te herstellen en klimaatverandering te beperken”, zegt Hogan.
