De zuivelsector doet al jaren heel wat inspanningen om zijn werking zo duurzaam mogelijk te maken. Het efficiënt gebruik van water is daarbij een belangrijke pijler. De Duurzaamheidsmonitor van MilkBE laat alvast zien dat de sector duidelijk vorderingen maakt.
In 2021 gebruikte 47 procent van de melkveehouders alternatieve waterbronnen zoals regenwater en oppervlaktewater, terwijl dit bij de eerste metingen in 2014 nog slechts 28 procent was. Ook de verwerkers volgen dezelfde positieve evolutie: 33 procent van het water dat zij gebruiken was in 2021 afkomstig van alternatieve bronnen, terwijl het verbruik van stads- en grondwater daalde met ongeveer 34 procent. Dat alles staat te lezen in een persbericht van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM).
Duurzaamheidsinitiatieven inventariseren
De Duurzaamheidsmonitor wordt al sinds 2014 uitgerold over de hele zuivelketen, van melkveehouder tot transporteur en melkverwerker. De monitor inventariseert de duurzaamheidsinitiatieven in alle schakels van de keten. De inspanningen in de sector worden zo in kaart gebracht om de duurzaamheid in de sector op de voet te volgen, en via benchmarking en sensibilisering wordt er ook actief ingezet op vooruitgang en het stimuleren van verduurzaming.
Op een melkveebedrijf is water vooral nodig als drinkwater voor de koeien, om voeder te telen en om de stallen en melkinstallatie schoon te maken. Al jaren zetten melkveehouders zich in om de afhankelijkheid van grond- en leidingwater af te bouwen om deze taken uit te voeren. Hiervoor maakt bijna de helft (47 procent) gebruik van alternatieve waterbronnen zoals regenwater en oppervlaktewater. Ook proberen ze waar mogelijk gebruikt water opnieuw in te zetten.
lees ook
Het belang van water in de Vlaamse economie: 1 op 4 Vlamingen werkt in waterintensieve sector
Zo wordt het water waarmee de melkinstallaties gespoeld worden, nadien nog voor andere doeleinden gebruikt (15 procent). Sommige melkveehouders (8 procent) doen ook aan waterzuivering via bijvoorbeeld rietvelden, infiltratiebakken, biofilter of een ander waterzuiveringssysteem. Dat het inzetten van bijvoorbeeld rietvelden (kosten)efficiënt kan zijn voor melkveehouders, werd aangetoond door een project van de Hooibeekhoeve, een praktijk- en voorlichtingscentrum voor melkveehouders, waarbij bedrijfsafvalwater en sanitair afvalwater gezuiverd wordt door een rietveld.
Meldverwerkers evolueren positief mee
“Al het afvalwater wordt opgevangen, en gezuiverd door een rietveld. Na zuivering wordt dit opnieuw gebruikt om machines, materialen en stallen te reinigen. Op die manier wordt al het gezuiverde water opnieuw ingezet in het bedrijf”, zegt Els Stevens, Projectingenieur melkvee bij Hooibeekhoeve. Niet alleen melkveehouders maar ook melkverwerkers dragen hun steentje bij. Ook zij maken gebruik van alternatieve waterbronnen en zetten in op het verminderen en het hergebruiken van water.
De hoeveelheid water die nodig is voor een liter verwerkte melk daalde aanzienlijk over een periode van tien jaar (2011-2021): dankzij de huidige aanpak daalde het waterverbruik met maar liefst 34 procent. Een derde van het water dat voor de verwerking van melk gebruikt wordt (33 procent), komt daarnaast ook van alternatieve bronnen zoals gezuiverd afvalwater en de opvang van condensaat na de verpoedering van melk. Hiermee willen de merkverwerkers het gebruik van leidingwater beperken.
