Steeds vaker ontstaan brandjes in afvalcontainers, afvalvrachtwagens en recyclagebedrijven. De grootste oorzaak van die vuurtjes zijn verkeerd gesorteerde producten met lithium-ionbatterijen in. Volgens sectorfederatie Denuo is de situatie ronduit ernstig.
Muziekwenskaarten in de papiercontainer, een elektrische tandenborstel bij het restafval, elektrische fietsen in de schrootcontainer… Het zijn voorbeelden van fout gesorteerde producten, vaak met batterijen. Ze vormen er een gevaar voor de werknemers en installaties van de afval- en recyclagesector, aldus Denuo. Want als de batterijen in deze producten beschadigd raken, bijvoorbeeld door het pletten, kunnen ze ontploffen. “Te weinig mensen beseffen dat dit een moeilijk te blussen brand kan veroorzaken”, klinkt het bij Denuo.
Ernstige situatie
“Er gaat bijna geen dag voorbij of een verkeerd gesorteerde lithium-ionbatterij veroorzaakt een brand bij een afvalverwerkingsbedrijf, in een afvalwagen of in een container”, verklaart Stany Vaes, Algemeen directeur van Denuo, de Belgische federatie van de afval- en recyclagesector. Dat de situatie ernstig is, blijkt uit een Europese studie uit 2018. Die zegt dat het aantal branden door lithium-ion-batterijen in de recyclagesector in tien jaar tijd is verdrievoudigd. “Bovendien zien we deze batterijen opduiken in alle afvalstromen: papier en karton, restafval, schroot en plastics, enzovoort”.
De branden kunnen grote gevolgen hebben. Ondanks aanzienlijke investeringen in branddetectie- en bestrijdingssystemen verspreiden lithium-ion-branden zich snel en zijn ze moeilijk te blussen. De gevolgen zijn er naar, variërend van ernstige (mogelijks dodelijke) verwondingen voor het personeel tot het afbranden van volledige recyclagefabrieken, en het verlies van waardevolle recycleerbare grondstoffen. Alsof dat nog niet genoeg is, weigeren verzekeringsmaatschappijen steeds meer recyclagebedrijven. Volgens een studie uit 2020 variëren de kosten van een lithium-ion-brand gemiddeld tussen 190.000 en 1,3 miljoen euro.
Groeiend risico
Volgens Denuo dreigt het risico alleen maar toe te nemen. Het gebruik van batterijen en ook hun energiedichtheid blijft stijgen, dus ook het risico op branden. Zonder aanvullende preventiemaatregelen is het slechts een kwestie van tijd voordat dergelijke branden meer dan enkel materiële schade veroorzaken. De afval- en recyclagesector trekt daarom aan de alarmbel en vraagt om dringende maatregelen van politici en fabrikanten om dit enorme probleem aan te pakken. Concreet vraagt sectorfederatie Denuo verschillende maatregelen.
lees ook
Autobatterijen hergebruiken: noodzakelijk maar complex
Zo moet het ontwerp van de batterijen worden aangepast om ontmanteling gemakkelijker te maken. Producten moeten duidelijker aantonen dat ze dergelijke batterijen bevatten. Er moet volgens Denuo ook een fonds voor beheersorganismen (zoals Bebat en Recupel) komen om onderzoek en ontwikkeling te ondersteunen. Verder moet een calamiteitenfonds getroffen bedrijven ondersteunen in geval van schade. Ook sensibilisering en informatie blijft een werkpunt. In dat opzicht plein Denuo voor een statiegeldsysteem voor lithium-ionbatterijen en bijkomende inzamelkanalen. “Er moet iets gebeuren. Aangezien de vraag naar batterijen tegen 2030 naar schatting met meer dan 20 procent zal toenemen, is het nu het moment om werk te maken van een duurzame, circulaire aanpak voor lithium-ion-batterijen”, besluit Stany Vaes.
